Hiểu đúng về vắc xin ngừa Covid-19 đầu tiên về Việt Nam

27/02/2021 08:19:00

WHY? – TẠI SAO LÀ VẮC XIN CỦA ASTRAZENECA/OXFORD?
Cả 3 loại vắc xin (từ công ty Pfizer và Moderna tại Mỹ và từ AstraZeneca/Oxford tại Anh) đều hoạt động bằng cách kích hoạt cơ chế miễn dịch tự nhiên trong cơ thể con người. Vắc-xin của AstraZeneca sử dụng công nghệ lâu đời hơn.
Sự khác biệt chính là ở 2 yếu tố:
* Bảo quản vắc xin: Vắc xin của Pfizer cần bảo quản ở nhiệt độ âm 80 độ C. Vắcxin của Moderna có thể bảo quản ở nhiệt độ cao hơn một chút ở khoảng âm 20 đến âm 10 độ C. Vấn đề lớn nhất của việc bảo quản lạnh vắc xin nhiệt độ âm cực lạnh này là việc lưu trữ và vận chuyển, đặc biệt tới những khu vực hẻo lánh và thiếu điều kiện. Vắc xin Covid-19 của AstraZeneca/Oxford bảo quản nhiệt độ lạnh tương đương các vắc xin thông thường hiện nay (2 đến 8 độ C).
* Giá tiền: Đại học Oxford và công ty AstraZeneca sản xuất vắc xin với thỏa thuận là trong bối cảnh dịch bệnh thì vắc xin sẽ được sản xuất phi lợi nhuận (khoảng $4).
AstraZeneca là công ty dược phẩm toàn cầu đầu tiên tham gia Chương trình COVAX Facility (Giải pháp tiếp cận vắc xin phòng Covid-19 toàn cầu) vào tháng 6 năm 2020 vì cam kết chung đối với việc tiếp cận công bằng, phân bổ bình đẳng vắc xin Covid-19 toàn cầu, bất kể mức thu nhập.
Hình 1. Cơ chế hoạt động của vắc xin

WHO? – VẮC XIN SẼ TIÊM CHO AI?
Tin cập nhật mới nhất trong đầu tháng 2 năm 2021, vắc xin của AstraZeneca đã nhận được khuyến nghị từ SAGE - Nhóm Cố vấn Chiến lược của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về Tiêm chủng: Chủng ngừa chủ động nhằm ngăn ngừa bệnh do SARS-CoV-2 gây ra ở những người trên 18 tuổi, bao gồm cả những người từ 65 tuổi trở lên.
Liều dùng và đường tiêm: Tiêm bắp, mỗi liều 0.5ml. Khoảng cách giữa 2 liều theo thông tin dán nhãn là 4 đến 12 tuần và khoảng cách khuyến nghị là 8 đến 12 tuần.
Gần đây, có những cân nhắc về ưu tiên tiêm 1 liều đầu tiên, để càng có thêm nhiều người được bảo vệ sớm bởi vắc xin.
Trong bối cảnh nguồn vắc xin cung cấp hạn chế tại Việt Nam, Bộ Y tế ra công văn nêu rõ 11 nhóm đối tượng ưu tiên được sắp xếp tiêm vắc xin phòng Covid-19 đầu tiên tại Việt Nam với mục tiêu: 95% đối tượng nguy cơ được tiêm vắc xin phòng Covid-19
- Nhân viên y tế
- Nhân viên tham gia phòng chống dịch (ban chỉ đạo các cấp, nhân viên khu cách ly, phóng viên...)
- Nhân viên ngoại giao, hải quan, cán bộ làm công tác xuất nhập cảnh
- Lực lượng quân đội
- Lực lượng công an
- Giáo viên
- Người trên 65 tuổi
- Nhóm cung cấp dịch vụ thiết yếu: Hàng không, vận tải, du lịch, cung cấp dịch vụ điện, nước...
- Người mắc các bệnh mãn tính
- Người có nhu cầu đi công tác, học tập, lao động ở nước ngoài
- Người tại vùng dịch theo chỉ định dịch tễ

WHEN? – KHI NÀO SẼ ĐƯỢC TIÊM?
10 giờ sáng ngày 24/02/2021 lô vắc xin đầu tiên 117.600 liều của AstraZeneca đã về đến sân bay Tân Sơn Nhất.
Mẫu của lô vắc xin phòng này sẽ được kiểm định theo quy định tại Bộ Y tế trước khi tiến hành tiêm chủng: Thực hiện một số thử nghiệm hóa lý trong vòng 03 ngày; thực hiện thử nghiệm đánh giá tính an toàn chung trên động vật thử nghiệm trong vòng 07 ngày; thực hiện các thử nghiệm công hiệu, nhận dạng phòng thí nghiệm trong vòng 15 ngày.
Như vậy sớm nhất khoảng giữa tháng 3/2021, vắc xin Covid-19 sẽ chính thức được tiêm tại Việt Nam.
Hình 2. Dự kiến lộ trình sử dụng vắc xin - kế hoạch này sẽ được cập nhật theo tình hình dịch và khả năng cung ứng vắc xin của COVAX Facility

WHERE? – TIÊM VẮC XIN Ở ĐÂU?
* Bệnh viện trung ương, tỉnh/ thành phố, bệnh viện và trung tâm Y tế cấp huyện: Tiêm cho các đối tượng là các cán bộ y tế của cơ sở, nhân viên tham gia phòng chống dịch tại cơ sở, các đối tượng đang điều trị tại bệnh viện và các đối tượng khác theo kế hoạch của địa phương.
* Trạm y tế cấp xã:
Thực hiện tiêm cho các đối tượng là nhân viên y tế, nhân viên tham gia công tác phòng chống dịch, lực lượng quốc phòng, công an, giáo viên trên địa bàn, những người cung cấp các dịch vụ thiết yếu, những người già trên 65 tuổi đang sinh sống trên địa bàn và các trường hợp mắc bệnh mãn tính không điều trị nội trú theo kế hoạch của địa phương
* Bệnh viện, bệnh xá, cơ sở y tế… thuộc các Bộ, ngành: Tiêm cho các đối tượng thuộc ngành mình và hỗ trợ cho ngành y tế để triển khai cho các đối tượng khác (trong trường hợp cần thiết).
* Tiêm chủng dịch vụ: Thực hiện tiêm chủng cho các đối tượng theo chỉ đạo của Sở Y tế.

Nguồn:
1. https://www.astrazeneca.com/.../covid-19-vaccine...
2. https://www.bmj.com/content/372/bmj.n295
3. https://www.telegraph.co.uk/.../oxford-vaccine.../
4. https://www.who.int/.../the-oxford-astrazeneca-covid-19...
5. Quyết định số 1210 /QĐ-BYT ký ngày 9/02/2021 về việc phê duyệt Kế hoạch tiếp nhận, bảo quản, phân phối và sử dụng vắc xin phòng Covid-19 giai đoạn 2021 - 2022 do COVAX Facility hỗ trợ
 
ThS BS. Nguyễn Hiền Minh – Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM

Các tin đã đăng