Nhất là với phụ nữ và trẻ nhỏ, vết sẹo dài đi dọc xương ức –di chứng sau một cuộc phẫu thuật tim hở có thể trở thành nỗi ám ảnh, vết sẹo trong tâm trí của họ, theo suốt quãng đời còn lại. Ngoài vấn đề đặt ra hàng đầu là an toàn cho bệnh nhân sau mổ, trăn trở trên đã thúc bách các bác sĩ phải đưa kỹ thuật phẫu thuật tim nội soi về Việt Nam.
 

Bác sĩ Hoàng Định tặng hoa cho bà Lê Thị Hồng – một bệnh nhân lớn tuổi hồi phục nhờ phương pháp mổ tim nội soi (ảnh K.Q)
 

Khi phương pháp phẫu thuật tim nội soi đã được áp dụng thành công 100% trên 100 ca bệnh tại Bệnh viện, TS.BS Nguyễn Hoàng Định – Trưởng Khoa Phẫu thuật Tim mạch, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM bộc bạch: “Trước khi đưa phẫu thuật tim nội soi về bệnh viện, chúng tôi phải chuẩn bị vài năm bằng việc cử bác sĩ đi học kỹ thuật này ở nước ngoài. Khi về Việt Nam, các bác sĩ phải thử phương này trên…lợn và trên xác những người hiến xác cho khoa học. Đến tháng 6.2014, chúng tôi mới dám tiến hành ca phẫu thuật tim nội soi đầu tiên có sự đồng hành của chuyên gia Đức. Và sau 20 ca đầu có sự đồng hành của họ, chúng tôi mới tự tin thực hiện kỹ thuật này”. Bác sĩ Hoàng Định cho biết, các bác sĩ đã mạnh dạn áp dựng phương pháp phẫu thuật tim nội soi cho những ca bệnh khó như: một em bé 2 tuổi, cụ già 75 tuổi, thai phụ mắc bệnh tim…
 

Trước đây, trên thế giới, mổ tim là một phẫu thuật bị cấm thực hiện vì “đụng đến tim là bệnh nhân sẽ chết”. Sau này, khi khoa học phát triển hơn, các bác sĩ mới bắt đầu tiến hành chữa lành trái tim của bệnh nhân. Nhưng mổ tim là một phẫu thuật khó, đòi hỏi các góc thao tác rộng, bác sĩ phải mở banh xương ức bệnh nhân. Năm 1983, phương pháp mổ nội soi với đường mổ nhỏ bắt đầu xuất hiện trên thế giới và sớm được áp dụng cho nhiều chuyên khoa. Nhưng phẫu thuật tim phức tạp hơn vì liên quan đến kỹ thuật tuần hoàn ngoài cơ thể, ngưng tim…Phẫu thuật tim nội soi đến năm 2005 mới được áp dụng tại một số nước có nền y học phát triển.
 

PGS.TS Phạm Thọ Tuấn Anh – Cố vấn Ban giám đốc Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM, Nguyên Trưởng khoa Tim mạch Bệnh viện Chợ Rẫy phân tích, mổ tim nội soi đã được áp dụng phổ biến ở nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới, được xem là cuộc cách mạng trong phẫu thuật tim, mang lại rất nhiều lợi ích cho bệnh nhân. Phương pháp này giúp tránh việc phải xẻ dọc xương ức như khi mổ hở, tránh nguy cơ biến chứng nhiễm trùng và xương mất vững. Cách này cũng giảm thời gian thở máy sau mổ, thời gian điều trị hồi sức và tổng thời gian nằm viện sau mổ, giảm truyền máu và các chế phẩm của máu, nhờ vậy mà quá trình điều trị bệnh nhẹ nhàng hơn, thời gian hồi phục nhanh hơn. Khảo sát thực tế cho thấy khi mổ tim theo phương pháp mở tim hở, người bệnh cần một tháng mới có thể trở lại nhịp sinh hoạt và làm việc nhà, 3 tháng sau mới làm việc và đạt được hiệu suất như trước. Với mổ nội soi, người bệnh chỉ mất 2 tuần để sinh hoạt bình thường và một tháng đã có thể đi làm trở lại. Mặt khác, với phụ nữ và trẻ em, tính thẩm mỹ được quan tâm. “Với phụ nữ và trẻ nhỏ, vết sẹo dài đi dọc xương ức –di chứng sau một cuộc phẫu thuật tim hở có thể trở thành nỗi ám ảnh, vết sẹo trong tâm trí của họ, theo suốt quãng đời còn lại”.
 

PGS.TS.BS Trương Quang Bình, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Tim mạch, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM khuyến cáo, không phải trường hợp nào cũng có thể áp dụng phương pháp mổ nội soi. Phương pháp nội soi chỉ có thể giải quyết tốt các vấn đề tim mach thường gặp như bệnh van tim: sửa hoặc thay van hai lá, sửa van ba lá, thay van động mạch chủ. Một số bệnh lý tim bẩm sinh như thông liên nhĩ, thông liên thất, kênh nhĩ thất, u nhầy tim cũng có thể can thiệp tốt qua ngả nội soi. Hiện bảo hiểm y tế đã hỗ trợ cho các trường hợp này.
 

Tuy nhiên, điểm hạn chế của phương pháp này là bác sĩ chỉ tiếp cận được với tim bệnh nhân qua đường rạch rất nhỏ nên khó khăn hơn phương pháp mổ kinh điển. Do vậy đòi hỏi phẫu thuật viên và êkip gây mê hồi sức, êkip phụ trách máy tuần hoàn ngoài cơ thể cần được đào tạo chuyên sâu do đặc thù thời gian sử dụng máy tim phổi nhân tạo và ngưng tim kéo dài hơn, đồng thời cần có máy nội soi và những dụng cụ chuyên biệt… Bác sĩ không nên mổ tim nội soi cho các trường hợp cấp cứu, bị nhiều bệnh lý tim mạch đi kèm hoặc các bệnh quá phức tạp.
 

Hiện nay tại miền Bắc có một số trung tâm tim mạch như Bệnh viện E và Việt Đức (Hà Nội) đã triển khai phẫu thuật nội soi tim. Riêng tại miền Nam, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM đã thực hiện thường quy phương pháp này. BS Nguyễn Hoàng Định cho biết, Trung tâm Tim mạch của Bệnh viện cũng đang hỗ trợ cho các bệnh viện ở Cần Thơ và Đà Nẵng, Bệnh viện Hoàn Mỹ (TPHCM) về phẫu thuật tim nội soi.
 

Khương Quỳnh
Theo http://laodong.com.vn/