Chúc mừng ngày Gây mê - Hồi sức thế giới

16/10/2024 11:50:00



Ngày Gây mê Thế Giới được tổ chức hàng năm vào ngày 16 tháng 10 năm 1846, đánh dấu sự kiện trình diễn công khai lần đầu tiên về gây mê bằng ether vào năm 1846 do bác sĩ William T.G. Morton thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts. Ngày này nhằm nâng cao nhận thức về vai trò quan trọng của gây mê hồi sức trong y học hiện đại, giúp các thủ thuật, phẫu thuật y tế được thực hiện an toàn và không gây đau đớn. Đồng thời, sự kiện này cũng tôn vinh các bác sĩ và điều dưỡng gây mê hồi sức, những người chịu trách nhiệm đảm bảo sự thoải mái, an toàn và quản lý cơn đau cho bệnh nhân trong quá trình phẫu thuật.

Chủ đề Ngày Thế giới Gây mê 2024: “Sức khỏe tinh thần và thể chất của lực lượng lao động”
Chủ đề năm nay nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ưu tiên sức khỏe tinh thần và thể chất cho đội ngũ bác sĩ gây mê hồi sức và nhân viên y tế. Với công việc đòi hỏi đưa ra quyết định kịp thời và chăm sóc bệnh nhân trong những tình huống căng thẳng, việc hỗ trợ nhân viên y tế là yếu tố quan trọng giúp duy trì kết quả điều trị tối ưu và giảm tình trạng kiệt sức.

Tổng quan về gây mê hồi sức
Gây mê hồi sức là quá trình ức chế cảm giác để thực hiện các thủ thuật, phẫu thuật một cách an toàn và không gây đau đớn. Các loại gây mê chính bao gồm:
• An thần: Các nhân viên sẽ dùng thuốc ngủ giúp người bệnh ở trạng thái thư giãn và buồn ngủ, thường gọi là “ngủ mơ màng”, được áp dụng trong các thủ thuật cần bệnh nhân tỉnh táo để duy trì các phản xạ, tự thở và phản xạ ho khi có dị vật
• Gây tê tại chỗ: Gây tê một khu vực nhỏ của cơ thể, thường được dùng cho các thủ thuật nhỏ như nhổ răng hay sinh thiết da.
• Gây tê vùng: Gây tê vùng thần kinh để giảm đau ở một vùng cơ thể lớn hơn, như tay, chân, hoặc nửa dưới cơ thể. Ví dụ là gây tê tủy sống trong các ca phẫu thuật vùng bụng dưới hoặc gây tê ngoài màng cứng khi sinh.
• Gây mê toàn thân: Làm bệnh nhân mất ý thức hoàn toàn, được áp dụng cho các ca phẫu thuật lớn ở đầu, ngực, bụng, tim mạch hay ghép tạng
  • Tuy nhiên,  với gây mê hồi sức hiện đại, song song với việc cho bệnh nhân ngủ, không đau, các nhân viên gây mê hồi sức phải tham gia duy trì chức năng thần kinh, tim mạch, hô hấp, tuần hoàn… liên tục trước, trong và sau mổ, thậm chí có ca mỗ kéo dài 12 giờ như ghép tạng cũng như gây mê ngoài phòng mổ: phòng DSA, chẩn đoán, can thiệp nọi soi…
  •  
Ý nghĩa Lịch sử
Ngành gây mê hiện đại bắt đầu với cuộc trình diễn gây mê bằng ether vào ngày 16 tháng 10 năm 1846. Sự kiện này đã đánh dấu bước ngoặt trong y học, biến phẫu thuật từ một trải nghiệm đau đớn thành một thủ thuật có thể chấp nhận được. Từ đó đến nay, gây mê đã có nhiều tiến bộ, với các loại thuốc, kỹ thuật và quy trình an toàn mới.

Tiến bộ trong Kỹ thuật Gây mê
Những cải tiến trong nghiên cứu khoa học và công nghệ đã mang lại nhiều thành tựu trong gây mê:
• Thuốc gây mê cải tiến: Các thuốc hiện đại như Sevoflurane, Desflurane, Propofol, và Ropivacaine giúp kiểm soát tốt hơn độ sâu và thời gian gây mê, đồng thời giảm tác dụng phụ.
• Công nghệ theo dõi tiên tiến: Công nghệ giám sát hiện đại giúp theo dõi dấu hiệu sinh tồn và hoạt động não của bệnh nhân trong quá trình gây mê, như chỉ số BIS (Bispectral Index). Các thiết bị giúp cho hồi sức chuẩn xác như đo cung lượng tim liên tục, tuần hoàn ngoài cơ thể, ECMO. Các thiết  bị theo dõi chuẩn xác lượng thuốc mê, dãn cơ tiêm vào bệnh nhân như MAC (Minimum alveolar concentration), TCI (Target Controlled Infusion) , TOF ( Train-of –Four)
• Kỹ thuật gây tê vùng: Các phương pháp mới như gây tê thần kinh dưới hướng dẫn siêu âm cải thiện độ chính xác, giảm biến chứng và tăng hiệu quả.
• Phục hồi sau phẫu thuật nâng cao: Là chương trình của cả hệ thống bệnh viện, phồi hợp đa chuyên khoa mà gây mê hồi sức là thành viên cốt lõi. Gây mê hồi sức giáp giảm stress, giảm nhịn ăn kéo dài, gây mê ít xâm lấn, gây tê vùng được kết hợp trong các quy trình phục hồi sau phẫu thuật (ERAS) để giảm sử dụng thuốc giảm đau opioid và đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Vai trò của Bác sĩ và điều dưỡng Gây mê hồi sức
Bác sĩ gây mê là những chuyên gia y khoa về gây mê hồi sức, quản lý đau và chăm sóc tích cực. Họ chịu trách nhiệm đánh giá trước phẫu thuật, theo dõi điều chỉnh độ mê cho bệnh nhân và hồi sức  trong suốt ca mổ và chăm sóc sau phẫu thuật. Bác sĩ gây mê phối hợp chặt chẽ với các phẫu thuật viên và chuyên gia y tế khác để xây dựng kế hoạch gây mê phù hợp, đảm bảo sự an toàn và xử lý kịp thời các biến chứng nếu có.

An toàn cho Bệnh nhân
An toàn của bệnh nhân là nguyên tắc cốt lõi trong thực hành gây mê. Mặc dù rủi ro khi gây mê ngày nay rất thấp nhờ cải thiện về đào tạo, thuốc và thiết bị giám sát, một số yếu tố như bệnh mãn tính, béo phì và tuổi cao có thể làm tăng nguy cơ biến chứng. Để giảm thiểu rủi ro, bác sĩ gây mê tiến hành đánh giá toàn diện trước phẫu thuật và lập kế hoạch gây mê phù hợp cho từng bệnh nhân.

Tương lai của ngành gây mê hồi sức
Ngành gây mê hồi sức đang bước vào một kỷ nguyên mới nhờ các tiến bộ khoa học và công nghệ:
• Gây mê cá nhân hóa: Nhờ vào phát triển công nghệ gen và dược di truyền học, các kế hoạch gây mê có thể được tùy chỉnh theo đặc điểm di truyền của từng bệnh nhân, tăng hiệu quả và giảm tác dụng phụ.
• Trí tuệ nhân tạo (AI): AI hỗ trợ bác sĩ gây mê trong quyết định lâm sàng, giám sát và dự đoán phản ứng của bệnh nhân với thuốc.
• Kỹ thuật không dùng thuốc: Các phương pháp như thực tế ảo (VR) và kích thích thần kinh điện qua da (TENS) đang bổ sung cho phương pháp giảm đau truyền thống.
• Y tế từ xa: Telemedicine giúp theo dõi từ xa và tư vấn trước – sau phẫu thuật, cải thiện khả năng tiếp cận và hỗ trợ bệnh nhân tốt hơn.

TS BS. Phan Tôn Ngọc Vũ - Trưởng Khoa Gây mê - Hồi sức, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.
 

Các tin đã đăng