Đau lưng là một cảm giác phiền toái phổ biến. Hầu hết mọi người sẽ trải qua đau lưng ít nhất một lần trong cuộc sống và có khoảng 10% dân số trên toàn cầu bị đau lưng (WHO). Đau lưng kéo dài từ vài ngày đến vài tuần được coi là cấp tính. Đau kéo dài trong ba tháng hoặc lâu hơn được coi là mạn tính.
 

TS BS. Nguyễn Minh Anh – Trưởng khoa Ngoại Thần kinh Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết về 2 trường hợp điển hình của bệnh đau lưng mạn tính đến khám tại BV gần đây.
 

Trường hợp một là anh Lê Xuân T., 35 tuổi, là tài xế lái xe đường dài liên tục. Người bệnh đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM với triệu chứng đau dọc cột sống cổ lan xuống thắt lưng, khi xoay người gây đau và quan sát kính chiếu hậu rất khó khăn. Bệnh này đã kéo dài 1 năm. Người bệnh đến khám được bác sĩ chỉ định cho uống thuốc và khuyến cáo có những thay đổi như tránh tập trung một tư thế kéo dài gây co cứng cột sống gây đau; cố gắng trong thời gian làm việc từ 45 – 60 phút thì người bệnh phải có những cử động xoay trở nhẹ nhàng và uống thuốc điều trị đều đặn.
 

Trường hợp hai là Chị Đoàn Thị X.,33 tuổi, trưởng phòng kinh doanh của một công ty xuất nhập khẩu. Chị X bị đau lưng kéo dài 6 tháng nay, đau lưng lan xuống vùng mông. Người bệnh đau đến nỗi gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hằng ngày như dễ bực mình, cắu gắt, ngồi ăn cơm hay xách đồ cũng thấy rất đau. Lần đầu tiên đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, người bệnh được điều trị nội khoa tích cực 6 – 8 tuần, kết hợp tập vật lý trị liệu nhưng việc đáp ứng giảm đau của người bệnh không được tốt. Sau đó, bác sĩ quyết định phương pháp điều trị tiếp theo là tiêm phong bế ngoài màng cứng để điều trị đau thần kinh tọa cho người bệnh. Chỉ qua một lần điều trị, tình trạng của Chị X đã có cải thiện 60- 70%.
 

Các dấu hiệu của bệnh đau lưng mạn tính
TS BS. Nguyễn Minh Anh cho biết người bệnh đau lưng mạn tính có các triệu chứng đau lưng kéo dài trên 3 tháng như đau cơ, đau lan xuống chân, hạn chế tính linh hoạt, ảnh hưởng hoạt động hàng ngày, không có khả năng đứng thẳng.
 

Hầu hết đau lưng từng bước cải thiện với điều trị tại nhà và tự chăm sóc. Tuy nhiên người bệnh cần đến thăm khám bác sĩ khi có các biểu hiện bệnh như đau lưng không giảm hoặc cường độ cao, đặc biệt là vào ban đêm, khi nằm xuống hoặc khi đi lại; đau lưng lan xuống một hoặc cả hai chân, đặc biệt là nếu cơn đau kéo xuống dưới đầu gối; yếu, tê hoặc ngứa ran ở một chân hoặc cả hai; rối loạn tiêu tiểu; đau lưng kèm với sốt, sụt cân không giải thích được.
 

ThS BS. Lê Viết Thắng – Chuyên khoa Ngoại Thần Kinh BV ĐH YD TP.HCM cho biết bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM hoặc các cơ sở y tế có phòng khám đau mạn tính sẽ được thăm khám kỹ lưỡng, đánh giá lại quá trình bệnh chi tiết dựa trên bộ câu hỏi dành riêng cho bệnh đau lưng mạn tính. Đồng thời, người bệnh được chỉ định thực hiện một số các cận lâm sàng như xét nghiệm máu, chụp X- quang, siêu âm, đo độ loãng xương, đo điện cơ, chụp cắt lớp (CT Scan), cộng hưởng từ (MRI) giúp phát hiện sớm được bệnh.
 

Hầu hết bệnh đau lưng trở nên tốt hơn với một vài tuần điều trị tại nhà. Bác sĩ có thể sẽ khuyên người bệnh dùng thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ kết hợp vật lý trị liệu và tập thể dục. Trong trường hợp các biện pháp khác không làm giảm đau và nếu cơn đau tỏa xuống chân, các bác sĩ có thể tiêm thuốc phong bế thần kinh hai chân giúp giảm đau. Kỹ thuật này được áp dụng thường xuyên tại phòng khám Đau mạn tính - Khoa Ngoại Thần Kinh, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM.
 

Hiện tại, rất ít người bệnh cần phải phẫu thuật cho bệnh đau lưng. Phẫu thuật chỉ có hiệu quả trên những bệnh chèn ép thần kinh nặng, không đáp ứng với điều trị thuốc và vật lí trị liệu như thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, gãy xẹp đốt sống do loãng xương, u tủy...
 

Ngoài ra còn những phương pháp trị liệu khác mang hiệu quả nhất định như nắn bóp chăm sóc, châm cứu, Yoga,…
 

Lời khuyên của bác sĩ trong việc phòng tránh bệnh đau lưng
Theo ThS BS. Lê Viết Thắng, chuyên khoa Ngoại thần kinh- Bệnh viện ĐHYD TP.HCM cộng đồng có thể tránh đau lưng sớm bằng cách cải thiện điều kiện thể chất và thực hành vận động thích hợp như tập thể dục, đi bộ, bơi lội, tư thế đứng và ngồi đúng, không hút thuốc lá, giảm cân.
 

Người bệnh, đặc biệt là lớn tuổi và nữ giới, cần hạn chế các yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển bệnh đau lưng như hút thuốc lá, béo phì, tránh các công việc thể chất vất vả, lo âu, trầm cảm.