Cải thiện tinh thần, chăm sóc người bệnh trầm cảm sau đột quỵ

21/05/2021 14:34:00

Người bệnh nữ 50 tuổi tái khám tại Phòng khám Thần kinh Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM sau 3 tháng được chẩn đoán đột quỵ. Gia đình cho biết cô rất yếu, không tự ngồi dậy và đi đứng phải có người dìu. Cơ lực qua thăm khám không tương xứng với mức độ mất chức năng nhưng thang điểm tầm soát trầm cảm lại thay đổi có ý nghĩa. Qua trao đổi, bác sĩ ghi nhận cô có vận động hạn chế nên hầu như không rời khỏi nhà, ban ngày được nhân viên dịch vụ đến nuôi bệnh chăm sóc. Người bệnh được chẩn đoán trầm cảm sau đột qụy và được tư vấn điều trị. Cô đã cải thiện chức năng rõ sau 3 tháng, có thể tự đi lại và vệ sinh cá nhân.

Thực tế, trầm cảm sau đột quỵ như trường hợp minh họa vốn là bệnh thường gặp, gây ảnh hưởng khoảng 30% dân số người bệnh đột quỵ còn sống nhưng lại dễ bị bỏ sót.

Những căn nguyên chính gây trầm cảm sau đột quỵ

Căn nguyên khác nhau trên mỗi người bệnh, có thể bao gồm 1 hoặc nhiều yếu tố sau:

1. Các thay đổi của não: như trong trường hợp tổn thương trung tâm điều hòa cảm xúc của não (ví dụ: tổn thương thùy trán).
2. Lối suy nghĩ bi quan: một loại định kiến dễ khiến người bệnh đột quỵ còn sống rơi vào trạng thái trầm cảm, ví dụ như "mình thật bất hạnh, mình sẽ mắc kẹt trong thân thể tàn phế này và không thể nào như xưa được nữa".
3. Tình trạng tàn phế và sự thay đổi lối sống sau đột quỵ.
4. Sự thay đổi trong cách cư xử của những người xung quanh.
5. Các yếu tố nguy cơ khác: giới nữ, bệnh lý về tâm thần đã có trước bệnh, sống cô độc, đã có sẵn bệnh lý khác gây giới hạn chức năng như: bệnh Parkinson...

Dấu hiệu nào giúp gợi ý người bệnh có khả năng bị trầm cảm?

Nếu bạn là người chăm sóc một người bệnh mới bị đột quỵ, hãy theo dõi những dấu hiệu sau:
1. Biểu hiện lo âu, buồn bã kéo dài.
2. Mất hứng thú với các hoạt động yêu thích trước đó.
3. Tự ti, nghĩ mình vô dụng và tuyệt vọng.
4. Mệt mỏi, uể oải kéo dài.
5. Rất hay xao nhãng và dễ bực bội.
6. Rối loạn giấc ngủ: ngủ quá nhiều hoặc quá ít.
7. Chán ăn hoặc ăn vô độ.
8. Không còn hứng thú khi ở cùng người thân và gia đình.
9. Có ý định tự tử.

Khi nhận thấy người bệnh có những dấu hiệu nghi ngờ hãy tìm đến bác sĩ để có điều trị trợ giúp kịp thời.

Những cách thay đổi lối sống có thể hữu ích trên người bệnh trầm cảm sau đột quỵ:

1. Tham gia các câu lạc bộ người bệnh Đột quỵ: việc gặp gỡ những người bệnh có cùng hoàn cảnh có thể giúp người bệnh thoát khỏi cảm giác đơn độc và được chia sẻ những kinh nghiệm thích nghi.
2. Chế độ ăn uống lành mạnh.
3. Có điều kiện tương tác với gia đình và cộng đồng.
4. Độc lập càng nhiều càng tốt: trong các hoạt động sống và sinh hoạt cá nhân.
5. Tập thể dục mỗi ngày.
Người bệnh trầm cảm sau đột quỵ nếu được chẩn đoán, điều trị kịp thời có thể phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Do vậy, khi chăm sóc một người bệnh đột quỵ, đừng để người bệnh lẻ loi chống chọi những thử thách tinh thần.
_______________

Khoa Thần kinh Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM đã cứu sống nhiều sinh mạng quý giá bằng Quy trình báo động cấp cứu đột quỵ với sự phối hợp nhiều chuyên khoa lâm sàng và cận lâm sàng.

Ngay từ khi được đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện, người bệnh được khám khẩn cấp và thực hiện các chẩn đoán hình ảnh học để xác định chính xác tình trạng đột quỵ và ngay lập tức được tiêm thuốc tiêu huyết khối hoặc can thiệp thông mạch bằng dụng cụ, đảm bảo thời gian cấp cứu đột quỵ thần tốc.

Quá trình chăm sóc người bệnh đột quỵ sau cấp cứu có sự tham gia của các chuyên gia Thần kinh và chuyên gia Phục hồi chức năng - Vật lý trị liệu, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng, toàn diện về sức khỏe, trí tuệ và chức năng vận động.

Các tin đã đăng