Bằng kỹ thuật phẫu thuật nội soi tim, có thể tiếp cận để sửa chữa các bệnh lý của trái tim mà không cần phải xẻ dọc lồng ngực và xương ức.
 

Bằng kỹ thuật phẫu thuật nội soi tim, các bác sĩ có thể tiếp cận để sửa chữa hầu hết các bệnh lý của trái tim mà không cần phải xẻ dọc lồng ngực và xương ức với đường mổ dài trên 10cm như trước đây
 

Điều trị hầu hết các bệnh lý tim
Nhìn chị Minh Phi (Đà Nẵng) nói cười rổn rảng, ít tai ngờ chị vừa trải qua một cuộc phẫu thuật tim hai tuần trước. Dù đã 40 tuổi và còn mắc bệnh van tim hậu thấp, thường xuyên bị khó thở, nặng ngực nhưng chị Minh Phi vẫn muốn sinh thêm con. Để đủ sức khỏe mang thai và sinh con trở lại, chị phải trải qua cuộc phẫu thuật thay van tim hoặc sửa chữa những tổn thương ở van tim. Không muốn mổ hở vì sẽ đau đớn và cần nhiều thời gian để bình phục nên ngay khi biết Bệnh viện (BV) Đại học Y Dược TP.HCM triển khai phẫu thuật nội soi tim, chị đã liên lạc ngay và được xếp lịch mổ.
 

Nếu thay van, chị cần dùng thuốc kháng đông suốt đời thì khi sinh con, tỷ lệ quái thai sẽ rất cao. Chị đã lựa chọn phương án sửa chữa van tim vì có ưu thế là chỉ cần dùng thuốc kháng đông trong một vài tháng. Ca phẫu thuật nội soi sửa van tim thành công, chỉ một ngày sau, chị đã tỉnh táo, có thể đi lại bình thường và xuất viện năm ngày sau đó. Chị vui vẻ khoe: “Hiện tôi thấy rất thoải mái, các triệu chứng trước đây đã không còn. Sau mộthai tháng dùng thuốc kháng đông, tôi có thể sẵn sàng cho việc có thai trở lại”
 

Trường hợp khác là nữ bệnh nhân Trần Thị Diễm Thương, 17 tuổi, bị tim bẩm sinh với bệnh lý thông liên nhĩ. Nếu không được điều trị sớm, về lâu dài bệnh có thể gây biến chứng tăng áp động mạch phổi, suy tim, loạn nhịp tim (rung nhĩ hoặc cuồng nhĩ), tai biến mạch máu não. Cô được điều trị vá lỗ thông liên nhĩ cũng bằng phương pháp phẫu thuật nội soi. BS đã tiếp cận sửa chữa tim cho Thương bằng một đường mổ ngắn chỉ 4-5cm nằm dưới chân ngực phải. Bằng cách này, sức khỏe không chỉ hồi phục sớm hơn ba lần so với phương pháp mổ hở truyền thống, cô còn phấn khởi cho biết: “Vết sẹo hầu như không thấy, chỉ là hai chấm mờ trên thành ngực và một đường nhỏ nằm khuất dưới chân ngực”.
 

Theo TS-BS Nguyễn Hoàng Định, Phó giám đốc Trung tâm Tim mạch - BV Đại học Y Dược TP.HCM, phương pháp phẫu thuật nội soi tim hiện đã có thể điều trị hầu hết các bệnh lý của tim như: sửa hoặc thay van hai lá, sửa van ba lá, thay van động mạch chủ, vá lỗ thông liên nhĩ, thông liên thất, cắt bỏ u nhầy nhĩ trái, sửa chữa bất thường hồi lưu tĩnh mạch phổi, sửa chữa kênh nhĩ thất bán phần… Sắp tới, trung tâm sẽ triển khai phẫu thuật nội soi để điều trị thêm các bệnh lý mạch vành, một số u ở tim…
 

Phương pháp phẫu thuật nội soi tim đang thay thế dần phẫu thuật mổ hở truyền thống. Theo thống kê, tại Đức có đến 65% các trường hợp phẫu thuật van hai lá được thực hiện qua nội soi; tại Nhật là 60%; tại Mỹ, nhiều trung tâm có tỷ lệ mổ van hai lá và van động mạch chủ qua nội soi lên đến 80
 

Các bác sĩ đang thực hiện ca mổ bằng phương pháp nội soi
 

Rút ngắn thời gian hồi phục
Đường mổ kinh điển trong phẫu thuật tim là đường rạch da dọc giữa ngực và xẻ dọc xương ức. Thay vì phải thực hiện đường mổ dài như vậy, trong phẫu thuật nội soi tim, BS mổ qua hai-ba lỗ nhỏ trên thành ngực và tiếp cận với tim bệnh nhân bằng đường mổ khoảng 4 - 5cm ở dưới chân ngực phải.
 

Phẫu thuật nội soi tim mang lại cho người bệnh rất nhiều lợi ích. Đầu tiên phải kể đến là tránh được đường mở dọc xương ức, giữ xương lành lặn. Thực tế, việc chẻ xương ức có thể gây một số biến chứng (với tỷ lệ khoảng 1-2%) như nhiễm trùng, xương ức không còn vững chắc. Phẫu thuật nội soi tim giúp giảm thời gian thở máy sau mổ và thời gian điều trị hồi sức ngắn; giảm việc truyền máu và các chế phẩm của máu... giúp cho quá trình điều trị bệnh nhẹ nhàng hơn, thời gian hồi phục nhanh hơn.
 

Nếu như mổ tim theo phương pháp thông thường, bệnh nhân cần một tháng để hồi phục, ba tháng để trở lại làm việc và đạt được hiệu suất như trước khi mổ, thì với mổ nội soi, bệnh nhân chỉ mất hai tuần để sinh hoạt bình thường và một tháng để trở lại công việc hàng ngày của mình.
 

Đặc biệt, với phụ nữ và trẻ em, phẫu thuật nội soi tim còn là một liều thuốc tâm lý hữu hiệu, lâu dài bởi chỉ để lại vết sẹo rất nhỏ, hầu như khó nhận thấy vì nằm khuất dưới chân ngực.
 

Phẫu thuật nội soi tim còn có lợi với những trường hợp mổ lại. Chẳng hạn như trường hợp người bệnh đã được thay van hai lá nhân tạo trước đây, sau thời gian 10 - 15 năm, van tim bị hư, cần thay van mới. Việc thực hiện cùng đường mổ ở lần mổ sau sẽ rất khó khăn và nguy hiểm do các mô bên dưới bị dính chặt sau cuộc mổ đầu tiên. Với phẫu thuật nội soi, bác sĩ có thêm một đường khác để tiếp cận tim ngoài đường mổ cũ.
 

Tại Việt Nam, hiện mới có khoảng ba cơ sở y tế triển khai phẫu thuật nội soi tim, riêng phía Nam thì Trung tâm Tim mạch - BV Đại học Y Dược TP.HCM là đơn vị duy nhất. Trung tâm đã thực hiện thành công hơn 100 ca phẫu thuật nội soi tim.