Sử dụng muối ăn hợp lý

29/06/2023 10:36:00

Muối ăn là một gia vị phổ biến trong chế biến món ăn và bảo quản thực phẩm hàng ngày. Muối cung cấp natri (sodium) chủ yếu cho cơ thể, có vai trò quan trọng đối với sự sống đảm bảo cân bằng dịch, ổn định huyết áp và các chuyển hóa sinh hóa trong cơ thể diễn ra bình thường. Tuy nhiên, việc sử dụng muối ăn không hợp lý - lạm dụng muối ăn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ đột quỵ.  


Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa đưa ra thông điệp kêu gọi toàn dân Việt Nam cần có hành động đối với việc lạm dụng muối.
Giảm lượng muối ăn sẽ làm giảm nguy cơ cao huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh và tử vong do bệnh tim mạch và đột quỵ, tránh làm bệnh nặng thêm ở người bệnh suy tim, suy thận... Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Việt Nam 33% (Theo WHO).
Hiện nay theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, lượng muối tiêu thụ trung bình tại Việt Nam dao động từ 12 –15/người/ngày, lượng muối ăn chủ yếu từ muối và các gia vị cho vào trong quá trình chế biến, nấu nướng và khi ăn (81%), có trong thực phẩm chế biến sẵn (11,6%) và trong các thực phẩm tự nhiên. Thành phần chủ yếu của muối ăn trong khẩu phần ăn là natri. Natri cũng có trong mì chính (bột ngọt), bột nêm, bột canh... Bột canh và nước mắm là hai nguồn chính cung cấp muối hàng ngày. Thành phần chính của bột nêm là muối, đường và các chất điều vị tạo tinh chất thịt giống bột canh nên khi thêm bột nêm vào thực phẩm sẽ làm cho thức ăn hấp dẫn hơn, tạo cảm giác ngon miệng. Vì vậy, nếu chỉ ăn bột nêm hàng ngày sẽ thiếu lượng iốt cần thiết cho cơ thể. Đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai là những đối tượng rất dễ bị thiếu iốt do nhu cầu tăng cao.



Theo khyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, lượng muối hàng ngày đối với người lớn là 5g muối (1 muỗng cà phê gạt), trong đó 2g từ thực phẩm tự nhiên, 3g từ gia vị (muối, bột ngọt, bột nêm, nước mắm). Ngoài ra những trường hợp đặc biệt cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị như có bệnh lý và dùng thuốc gây hạ natri máu hoặc giữ nước, chế độ ăn đặc biệt như suy tim, đái tháo đường típ 1. Trẻ 2 –15 tuổi: giảm muối ăn (<5g), được điều chỉnh thích hợp với nhu cầu năng lượng để kiểm soát huyết áp và cần thiết cho sự phát triển của trẻ.
Sử dụng ít muối, chứ không kiêng hoàn toàn. Hiện tượng thiếu natri thường hiếm xảy ra do sự phổ biến của khoáng chất này trong các thực phẩm tự nhiên và thực phẩm chế biến sẵn. Tuy nhiên, với những người gặp phải hiện tượng ói mửa, tiêu chảy, tiết mồ hôi ở mức độ cao có thể mắc phải hiện tượng hạ natri, nếu natri bị mất đi nhiều khi cơ thể mất chất dịch. Triệu chứng của hiện tượng hạ natri bao gồm: buồn nôn, ói mửa, nhức đầu, bối rối/thần kinh không ổn định...

NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỂ GIẢM LƯỢNG MUỐI
- Không để nước mắm, nước tương và muối ăn trên bàn ăn.
- Hạn chế lượng muối, bột canh, nước mắm... cho vào thức ăn khi nấu nướng, mức tối đa là không quá 1/5 muỗng cà phê muối cho vào một bữa ăn của một người một ngày.
- Hạn chế thường xuyên sử dụng các sản phẩm có hàm lượng muối cao như khoai tây chiên, xúc xích, giò chả, các loại khô mắm, dưa muối và các loại thực phẩm chế biến sẵn.
- Nên chọn các sản phẩm có hàm lượng muối thấp khi mua thực phẩm chế biến sẵn.
- Đọc nhãn khi mua thực phẩm đã được chế biến sẵn để kiểm tra hàm lượng muối.
- Nên cho trẻ em ăn thực phẩm tự nhiên và không thêm muối khi nấu.
- Không nên lạm dụng bột nên khi nấu thức ăn và không nên thay thế muối iốt để tránh thiếu hụt iốt.
- Hạn chế ăn tiệm, nhà hàng và không nên ăn hết nước sốt để tránh bị hội chứng “Nhà hàng Trung Quốc” do chế biến có nhiều bột ngọt, bột nêm khiến bạn bị nhức đầu, buồn nôn... ở những người có tiền sử dị ứng bột ngọt.
- Khi ăn thức ăn chế biến sẵn như mì ăn liền chỉ nên nêm nữa gói gia vị vì lượng muối tương đương 5g là lượng muối trong một ngày và nên bổ sung rau vào bát mì để đầy đủ chất dinh dưỡng và ngon miệng hơn.
 

 MỘT SỐ HIỂU LẦM KHI SỬ DỤNG MUỐI
1. “Cần bổ sung muối vào ngày nóng đổ mồ hôi nhiều” Là không cần thiết vì lượng muối mất qua mồ hôi là rất ít, bạn chỉ nên uống thêm nước.
2. “Thức ăn sẽ không ngon nếu không có muối” Điều này có thể đúng khi mới bắt đầu giảm muối nhưng cơ quan vị giác sẽ quen dần vì thức ăn ít muối và có thể cảm nhận độ ngon của thức ăn ở mức độ rộng hơn trước.
3. “Thức ăn nhiều muối sẽ có vị mặn” Vị mặn của thức ăn nhiều muối có thể bị che lắp khi chúng được trộn với các vị khác như ngọt, chua... Do đó cần đọc nhãn thực phẩm để tìm được lượng muối trên sản phẩm.
4. “Chỉ cần người lớn tuổi mới cần quan tâm đến lượng muối ăn vào” Điều này không đúng: ăn nhiều muối dẫn đến tăng huyết áp ở bất kì độ tuổi nào.
5. “Giảm muối có thể gây hại cho sức khỏe” Không sợ thiếu muối: muối có ở khắp các loại thực phẩm nên rất khó loại trừ muối ra khỏi chế độ ăn.

Các tin đã đăng