Kali và Bệnh thận mạn

29/06/2023 11:47:00

Bệnh thận mạn là tình trạng bệnh ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy Kali đóng vai trò quan trọng trong bệnh thận mạn, nhưng vẫn thường có nhiều câu hỏi về loại thực phẩm nào nên và không nên. Bác sĩ và các chuyên gia dinh dưỡng đã đưa ra nhiều lưu ý và lời khuyên hữu ích về chế độ dinh dưỡng chứa kali đối với người bệnh thận mạn nhằm cải thiện tình trạng bệnh và tổng trạng sức khỏe. 


1. Kali là gì? Tầm quan trọng của Kali đối với cơ thể?
Kali là chất khoáng có nhiều trong các loại thức ăn, đóng vai trò điều hòa nhịp tim và hoạt động cơ. Thận là bộ phận có nhiệm vụ giữ lượng Kali trong cơ thể ở mức phù hợp. Tuy nhiên, khi thận không còn khỏe mạnh, bạn cần hạn chế một số loại thức ăn có thể làm kali trong máu tăng đến mức nguy hiểm. Khi kali tăng, bạn sẽ cảm thấy hơi mệt, tê, ngứa ran. Nồng độ kali quá cao có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim và cơn đau tim.
 
2.Nồng độ Kali an toàn trong máu?
Hãy hỏi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về nồng độ kali trong máu của bạn
- Nếu kali trong máu khoảng 3,5-5,0 mmol/L: bạn ở vùng an toàn
- Nếu kali trong máu khoảng 5,1-6,0 mmol/L: bạn ở vùng cảnh báo
- Nếu kali trong máu cao hơn 6,0 mmol/L: bạn ở vùng nguy hiểm
 

3. Làm sao để giữ kali trong máu không quá cao?
- Bạn nên hạn chế thức ăn giàu kali và tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch chế độ ăn phù hợp. 
- Ăn nhiều loại thức ăn, nhưng ở lượng vừa phải. 
- Nếu bạn muốn bổ sung một số loại rau giàu kali vào bữa ăn, bạn cần “tẩy” kali trước khi dùng. Tẩy kali là tẩy bớt kali ra khỏi rau, hướng dẫn tẩy kali có ở cuối bài viết. Hãy tham khảo ý kiến thầy thuốc hoặc chuyên gia dinh dưỡng về những loại rau đã tẩy kali có thể dùng an toàn cho bạn. 
- Không uống hoặc dùng rau quả đóng hộp hoặc nước từ thịt nấu. 
- Cần nhớ rằng mọi thức ăn đều chứa một lượng kali nhất định. Kích thước của phần ăn có ý nghĩa quan trọng. Một phần ăn lớn của thực phẩm nghèo kali có thể trở thành thức ăn giàu kali. 
- Nếu bạn đang lọc máu, cần tuân thủ mọi chế độ điều trị được chỉ định cho mình.
 

4. Một người trung bình ăn bao nhiêu kali mỗi ngày là bình thường?
- Lượng kali trung bình ở chế độ ăn thông thường là 3.500 đến 4.500 mg mỗi ngày. 
- Chế độ ăn hạn chế kali khoảng 2.000 mg mỗi ngày. 
- Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng sẽ khuyến cáo lượng kali cụ thể đối với bạn dựa trên tình trạng sức khỏe. Chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn thay đổi chế độ ăn để ngăn ngừa biến chứng bệnh thận. 

5. Thực phẩm nào giàu kali (hơn 200mg/ phần ăn)
- Bảng sau đây liệt kê các thực phẩm giàu kali. Phần ăn là ½ chén (tương đương 120ml), trừ khi được nêu rõ. Tất cả các thức ăn dưới đây là giàu kali, nhưng nhiều ít không giống nhau.

Trái cây

Rau

Các loại khác

- Mơ: (Tươi 2 quả trung, khô 5 phần ½ quả)
- Bơ (1/4 quả)
- Chuối (1/2 quả)
- Dưa vàng
- Chà là (5 quả)
- Trái cây khô
- Sung Mỹ khô
- Nước ép bưởi chum
- Dưa mật
- Kiwi (1 quả trung)
- Xoài (1 quả trung)
- Xuân đào (1 quả trung)
- Cam (1 quả trung)
- Nước ép cam
- Đu đủ (1/2 quả)
- Lựu (1 quả)
- Nước ép lựu
- Mận mỹ
- Nước ép mận Mỹ
- Nho khô

- Bí đao
- Atiso
- Măng tre
- Đậu hầm
- Củ dền
- Đậu đen
- Bông cải xanh
- Cải Bruxen
- Cải thìa
- Cà rốt sống
- Các loại đậu khô
- Các loại rau xanh
- Su hào
- Đậu lăng
- Đậu hạt các loại
- Nấm trắng (1/2 chén)
- Đậu bắp
- Củ cải trắng
- Khoai tây, khoai lang
- Bí ngô
Cải bó xôi
Cà chua
Nước ép từ rau

- Cám ngũ cốc
- Sô cô la (40-60g)
- Ngũ cốc dinh dưỡng
- Sữa (1ly)
- Rỉ đường (1 muỗng canh)
- Các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng: chỉ sử dụng theo hướng dẫn của thầy thuốc hoặc chuyên gia dinh dưỡng
- Các họa hạt (nut seed – 30g)
- Bơ đậu phộng (2 muỗng canh)
- Sản phẩm thay thế muối/ giảm muối
- Nước súp không muối
- Sữa chua
- Thuốc lá nhai


6. Thực phẩm nào ít kali? 
Bảng dưới đây cho biết các loại thực phẩm chứa ít kali. Phần ăn là ½ chén (tương đương 120ml), trừ khi được nêu rõ. Ăn hơn 1 phần ăn có thể khiến thực phẩm ít kali hơn trở thành loại giàu kali. 
 

Trái cây

Rau

Các loại khác

Táo (1 quả trung)
Nước ép táo
Sốt táo
Nước ép mơ đóng hộp
Dâu đen
Dâu xanh
Quả anh đào
Nam việt quất
Cocktail trái cây
Nho
Nước ép nho
Bưởi chum (1/2 quả)
Quýt
Đào (tươi 1 quả nhỏ, đóng hộp ½ ly)
Dứa
Nước ép dứa
Mơ (1 quả) mâm xôi
Dâu tây
Dưa hấu (đến 1 chén)

Mầm cỏ linh lăng
Măng tây (6 đọt)
Đậu cô ve
Cải bắp (xanh, tím)
Cà rốt đã nấu
Cải súp lơ
Cần tây (1 thẻ) Bắp (1/2 trái, ½ chén hột lẩy)
Dưa chuột
Cà tím
Cải xoăn
Rau diếp
Rau trộn
Nấm mỡ (1/2 chén)
Hành tây
Ngò tây
Đậu hà lan
Tiêu
Củ cải
Đại hoàng
Củ năng
Cải xoong
Bí ngòi vàng, xanh

Gạo
Mì sợi
Mì ống
Bánh mì (không nguyên hạt )
Bánh bong lan
Cà phê (không hơn 1 tách)
Bánh pie không sô cô la hoặc trái cây giàu kali
Bánh quy không hạt hoặc sô cô la
Trà (không hơn 2 tách)


7. Làm thế nào để loại bỏ bớt kali trong loại rau quả ưa thích?
Áp dụng biện pháp tẩy kali có thể giúp loại bớt kali khỏi các loại rau quả giàu kali. Cần nhớ rằng biện pháp tẩy này không loại bỏ hoàn toàn kali ra khỏi rau quả. Do đó bạn vẫn cần hạn chế lượng rau quả giàu kali. 
Biện pháp tẩy kali khỏi khoai tây, cà rốt, củ dền, bí ngô, củ cải: 
- Cắt thành lát dày khoảng 3mm.
- Bóc vỏ và đặt vào nước nhiệt độ thường để quả không trở nên sậm màu. 
- Rửa qua với nước ấm khoảng vài giây. 
- Ngâm trong nước ấm ít nhất 2 giờ. Lượng nước gấp 10 lần lượng củ quả. Nếu ngâm lâu hơn, thay nước mỗi 4 giờ. 
- Nấu với lượng nước gấp 5 lần lượng củ quả.


 

Các tin đã đăng